Internationale Vrouwendag – Geschiedenis en relevantie op 8 Maart

Internationale Vrouwendag is een jaarlijkse viering die de sociale, politieke en economische prestaties van vrouwen over de hele wereld eert. Het is een dag om stil te staan bij de voortgang die is geboekt op het gebied van gendergelijkheid en om te herdenken waarom deze strijd zo cruciaal is voor de samenleving. In deze tekst duiken we in de geschiedenis van Internationale Vrouwendag, met speciale aandacht voor haar rol tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog, en ontdekken we waarom 8 maart nog steeds een dag van betekenis is.

Geschiedenis van Internationale Vrouwendag

De geschiedenis van Internationale Vrouwendag begint in de vroege 20e eeuw, een periode gekenmerkt door toenemende activisme voor vrouwenrechten. De allereerste Internationale Vrouwendag werd gevierd op 19 maart 1911 in verschillende landen zoals Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Denemarken. Deze dag werd georganiseerd door de Socialistische Internationale om de rechten van vrouwen te bevorderen en universeel kiesrecht te eisen.

Het jaar 1921 markeerde een belangrijk keerpunt toen werd besloten om Internationale Vrouwendag jaarlijks op 8 maart te houden. Deze datum werd gekozen ter ere van een protest door Russische vrouwen in 1917, dat een cruciale rol speelde in de Russische Revolutie. De demonstratie, waarbij vrouwen in staking gingen voor “brood en vrede,” leidde uiteindelijk tot de abdicatie van de tsaar en het verkrijgen van stemrecht voor vrouwen in Rusland.

Internationale Vrouwendag tijdens de wereldoorlogen

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) speelde Internationale Vrouwendag een cruciale rol in het versterken van de positie van vrouwen in de samenleving. Met miljoenen mannen aan het front, namen vrouwen hun plaats in op de werkvloer. Ze bewezen hun bekwaamheid in beroepen die voorheen als typisch mannelijk werden beschouwd, zoals fabrieksarbeid, bestuur en zelfs technische beroepen.

Deze perioden van oorlog en ontbering benadrukten de essentiële rol van vrouwen in de economie en samenleving, wat bijdroeg aan het groeiende bewustzijn en de erkenning van gendergelijkheid. Vrouwen toonden aan dat zij even capabel waren als mannen in het uitvoeren van veeleisende en belangrijke taken, wat de deur opende voor verdere discussies over gelijkheid en rechten.

Terug naar Home

De Tweede feministische golf in de jaren ’60

De jaren zestig zagen de opkomst van de tweede feministische golf, die veel veranderingen teweegbracht in de strijd voor vrouwenrechten. Bewegingen zoals de Dolle Mina’s in Nederland en de wereldwijde M/V-beweging zetten zich in voor gelijke rechten, reproductieve rechten en de strijd tegen seksueel geweld.

In deze periode werd Internationale Vrouwendag opnieuw belangrijk als platform voor feministische activisten om hun boodschap over te brengen. Demonstraties, lezingen en andere evenementen op 8 maart benadrukten kwesties zoals gelijke lonen, het recht op abortus, en de noodzaak van betere kinderopvangfaciliteiten. Deze decennia van activisme versterkten de relevantie van Internationale Vrouwendag en maakten het een symbool voor de voortdurende strijd voor gendergelijkheid.

De actuele relevantie van Internationale Vrouwendag: Femicide en gendergerelateerd geweld

Internationale Vrouwendag is vandaag de dag onmisbaar. Ondanks belangrijke vooruitgangen blijven vrouwen wereldwijd te maken krijgen met hardnekkige ongelijkheid en discriminatie. Denk aan de loonkloof, beperkte toegang tot onderwijs en gezondheidszorg, en een tekort aan vrouwen in leidinggevende posities. Maar een van de meest schrijnende vormen van ongelijkheid is gendergerelateerd geweld, met name femicide—de moord op vrouwen vanwege hun gender.

Femicide: Een wereldwijde crisis
Elke dag worden wereldwijd vrouwen vermoord simpelweg omdat ze vrouw zijn. Deze extreme vorm van gendergerelateerd geweld blijft een diepgeworteld probleem, vaak aangewakkerd door machtsdynamieken, culturele normen en systemische ongelijkheid. Landen zoals Mexico, Turkije en Zuid-Afrika rapporteren alarmerende cijfers, maar ook dichter bij huis, in Nederland, is femicide een stille epidemie.

Waarom Internationale Vrouwendag nodig blijft
Internationale Vrouwendag biedt een cruciaal platform om deze problematiek onder de aandacht te brengen. Het is een dag om te eisen dat overheden strengere wetten tegen femicide invoeren, dat organisaties veilige werk- en leefomgevingen creëren en dat individuen zich uitspreken tegen geweld en ongelijkheid.

Meer dan alleen een dag van bewustwording 
Naast het aankaarten van gendergerelateerd geweld, waaronder femicide, biedt Internationale Vrouwendag ook ruimte om successen te vieren en vooruitgang zichtbaar te maken. Het is een moment van reflectie én een oproep tot actie: van het aanpakken van de loonkloof tot het bestrijden van geweld tegen vrouwen.

Een gezamenlijke strijd voor verandering
Internationale Vrouwendag is een herinnering dat emancipatie en gelijkheid geen vanzelfsprekendheid zijn. Door bewustwording te vergroten en solidariteit te tonen, zetten we samen stappen naar een wereld waarin vrouwen vrij en veilig kunnen leven.

Conclusie

De geschiedenis van Internationale Vrouwendag toont aan hoe ver de strijd voor gendergelijkheid is gevorderd, maar ook hoeveel er nog te doen is. Van haar oorsprong in de vroege 20e eeuw tot haar cruciale rol tijdens de Wereldoorlogen en de tweede feministische golf in de jaren zestig, blijft 8 maart een dag van enorme historische en actuele betekenis. De relevantie van Internationale Vrouwendag is vandaag de dag net zo groot als ooit tevoren, aangezien het een voortdurende herinnering is aan de noodzaak voor gelijkheid, respect en rechten voor vrouwen wereldwijd.

Hoe maak jij een verschil op 8 maart?

Nog meer vragen? Neem dan gerust contact met mij op!