Femicide voorkomen begint bij signalen herkennen: zo kun jij het verschil maken
Femicide – het doden van een vrouw vanwege haar gender – wordt vaak voorafgegaan door duidelijke signalen. Toch worden die signalen nog te vaak gemist, weggewuifd of genegeerd. In ons vorige blog gingen we in op de vijf typen vrouwenmoordenaars volgens Pointer. Dit keer richten we ons op wat jij kunt doen. Want of je nu buur, vriend(in), collega, hulpverlener of familielid bent: je speelt een rol. Het stoppen van geweld tegen vrouwen is niet alleen een taak van de overheid of politie. Het is ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daarom zeggen wij met #NietMijnRecht: genoeg is genoeg.
Geen dader handelt zonder waarschuwing
De meeste femicides zijn geen daden uit het niets. Ze worden vaak voorafgegaan door een patroon van intimidatie, controle, vernedering, stalken of fysiek geweld. Er zijn bijna altijd voortekenen. De realiteit is dat veel mensen ze wél zien, maar niet weten wat ze ermee moeten doen. Daarom beginnen we bij bewustwording.
Signalen van (dreigend) geweld
Hieronder een aantal herkenbare signalen van mogelijk structureel geweld tegen vrouwen:
Ze lijkt angstig of nerveus in de aanwezigheid van haar partner.
Ze trekt zich terug uit sociale contacten, lijkt geïsoleerd.
Ze maakt vaak ‘grapjes’ over hoe streng of jaloers haar partner is.
Ze moet voortdurend appjes beantwoorden of verantwoording afleggen.
Ze verschijnt met blauwe plekken of verwondingen met vage verklaringen.
Ze zegt dingen als: “Als ik ooit verdwijn, dan weet je wie het was.”
De partner heeft een geschiedenis van agressie of stalking.
Als je een of meer van deze signalen herkent, wacht dan niet tot het ‘te laat’ is.
Wat kun je doen als je zorgen hebt?
Maak contact. Vraag hoe het met haar gaat. Bied een luisterend oor, zonder oordeel. Zeg dat je er voor haar bent. Geef haar de ruimte om te praten, maar dwing haar niet.
Geloof haar. Veel vrouwen krijgen te horen dat ze overdrijven, dat het allemaal wel meevalt. Neem haar serieus. Als zij zegt dat ze bang is, is dat reden genoeg om actie te overwegen.
Informeer jezelf. Organisaties als Veilig Thuis kunnen je adviseren over hoe je het beste kunt handelen. Je kunt ook anoniem overleggen.
Onderneem actie als het nodig is. In levensbedreigende situaties: bel 112. Twijfel je? Neem contact op met professionals. Meldingen kunnen levens redden, ook al voelt het lastig om in te grijpen.
Blijf betrokken. Ook na een eerste gesprek of melding is het belangrijk dat je in beeld blijft. Isolatie is een van de grootste risicofactoren. Laat haar weten dat ze niet alleen staat.
Waarom jouw rol ertoe doet
Veel vrouwen die slachtoffer werden van femicide hebben vooraf hulp gezocht. Bij de politie, bij hulpverleners, bij vrienden. Vaak zonder resultaat. Signalering werd niet opgepakt of meldingen werden niet serieus genomen. We kunnen dat patroon doorbreken door verantwoordelijkheid te nemen – ook als individu. Door alert te zijn, vragen te stellen, ruimte te bieden. En door actie te ondernemen als dat nodig is.
Bij #NietMijnRecht pleiten we voor systeemverandering. Maar dat systeem begint bij ons. Bij bewustzijn, bij moed, bij solidariteit. Als we wegkijken, kiezen we de kant van de dader. Als we opstaan, kiezen we voor rechtvaardigheid.
En daarna?
In ons volgende blog onderzoeken we hoe het rechtssysteem in Nederland omgaat met femicide. Worden vrouwelijke slachtoffers serieus genomen? Is er genoeg bescherming? En wat moet er veranderen? Blijf ons volgen op www.internationale-vrouwendag.nl.
#NietMijnRecht: geweld tegen vrouwen is geen privézaak. Het is een maatschappelijk probleem. En jij kunt het verschil maken.
